Ważne daty panowania FJI

02.12.1848	–	początek panowania Franciszka Józefa I w cesarstwie austriackim
1849 (III)	–	uchwalenie przez cesarza konstytucji marcowej
1849	–	upadek powstania na Węgrzech
31.12.1851	–	patent sylwestrowy
04.1859	–	klęska Austrii w wojnie z Francją, utrata Lombardii
20.10.1860	–	dyplom październikowy
26.02.1861	–	patent lutowy
03.07.1866	–	bitwa pod Sadową, klęska Austrii w wojnie z Prusami, wykluczenie Austrii z Niemiec
08.04.1867	–	utworzenie monarchii austro-węgierskiej
1878	–	kongres berliński, początek austro-węgierskiej okupacji Bośni i Hercegowiny
07.10.1879	–	sojusz Austro-Węgier z Niemcami
1882	–	początki trójprzymierza Austro-Węgier, Niemiec i Włoch
10.1908	–	aneksja Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry
1914 (28 VI)	–	zamach w Sarajewie
1914 (27 VII)	–	początek pierwszej wojny światowej
21.11.1916	–	śmierć Franciszka Józefa I

Święta w Austrii

Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia i postanowiłam w związku z tym wszystkim zainteresowanym powyższym blogiem przybliżyć święta, obyczaje i tradycje panujące w Austrii zarówno w czasach Franciszka Józefa I jak i obecnie. Zapraszam.


Zwyczaje świąteczne w Austrii zależą od tradycji panujących w danym regionie. W Wiedniu na wigilijnym stole obowiązkowo znaleźć się musi karp, a w Karyntii - pieczona kaczka. 


Niemały wpływ na kuchnię narodów monarchii habsburskiej wywarła żydowska sztuka kulinarna. Jedną z nich jest karp po żydowsku, który najczęściej gości na stole właśnie z okazji Bożego Narodzenia.

Składniki:

• 1 kg oczyszczonej ryby
• 1 kg cebuli
• 10 dag rodzynek
• 10 dag migdałów i orzechów
• 1 marchewka
• głowy i ogony z karpi przeznaczonych do usmażenia lub łyżeczka żelatyny, sól, pieprz
• cukier i vegeta

Przygotowanie: Gotujemy wywar z głowy i ogona ryby, marchewki, 2 cebuli, vegety (na ok. 1,5 l wody). Następnie odcedzamy wywar. Pozostałe cebule kroimy w kostkę, zalewamy połową wywaru i gotujemy do miękkości. Rybę kroimy w dzwonka, zalewamy drugą połową wywaru i gotujemy około 20 minut, aż będzie miękka (ale nie rozgotowana). Następnie wyjmujemy ją i układamy na półmisku. Łączymy wywar, w którym gotowała się ryba, z wywarem z cebulą i miksujemy. Dodajemy rodzynki oraz sparzone i posiekane migdały. Całość cukrzymy, pieprzymy i solimy do smaku. Tak przygotowanym płynem zalewamy ułożone na półmisku dzwonka ryby, po czym odstawiamy je w chłodne miejsce do zastygnięcia (najlepiej na noc).

Inną propozycją przyrządzenia najpopularniejszej ryby wigilijnej, tym razem z Węgier jest karp po węgiersku.


Składniki:

• 1 kg karpia
• 3 duże cebule
• 300g ryżu
• jarzyny jak do rosołu
• łyżka oleju
• 2 łyżki pieprzu
• sól

Przygotowanie: Na początek przygotowujemy odpowiednio karpia, z którego odcinamy ogon, łeb i płetwy, a w między czasie ryż moczymy w zimnej wodzie przez kilka godzin, po czym dokładnie go odsączamy. Na osobnym talerzu siekamy drobno cebulę, którą mieszamy z solą i pieprzem. Zaś głowę karpia zalewamy wodą wraz z jarzynami i gotujemy przez około półtora godziny, po czym odsączamy. Ryż, który wcześniej trzymaliśmy w zimnej wodzie smażymy na patelni do momentu, aż zrobi się szklisty. Karpia kroimy w dzwonka, nie przecinając grzbietu, a do środka wkładamy naszą cebulę. Samego karpia obkładamy ryżem, a ryż zalewamy wywarem, tak aby lekko przykrywał nasz ryż. Tak całość pieczemy w piekarniku przez około godzinę. I tak otrzymujemy prosto z Węgier karpia, który będzie idealnie pasować na nasze stoły podczas świąt.


Za to najpopularniejszym ciastem jest zwykły miodownik: mleko, mąka, sól, masło i miód. Ma ono przynieść zdrowie w następnym roku. Do świątecznych przysmaków należą też pierniki, wino z korzeniami, gorące kasztany i pieczone migdały. Obecnie także Austriackie maślane ciasteczka bożonarodzeniowe:
 
Składniki:

• 1 ½ szklanki mąki,
• ½ łyżeczki cynamonu,
• 1/8 łyżeczki soli,
• 2/3 szklanki cukru+ 2 łyżki,
• 2 łyżeczki granulowanej kawy (rozpuścić w łyżce gorącej wody),
• 1 kostka pokrojonego masła,
• 2 szklanki grubo posiekanych orzechów laskowych.

Przygotowanie: Do mąki dodaj sól i masło. Całość miksuj do momentu, gdy ciasto będzie przypominać bułkę tartą. Mieszając dodaj 2/3 szklanki cukru i kawę. Z ciasta zrób kulę. Orzechy wysyp na duży płaski talerz. Z ciasta rób kulki wielkości orzecha włoskiego i obtaczaj w orzechach. Układając na blachach lekko je spłaszczaj. Ciastka posyp 2 łyżkami cukru. Piec przez około 20 minut w temperaturze 160 stopni Celsjusza. Ciastka powinny przyrumienić się z wierzchu i nieco mocniej na brzegach. - źródło: "Ciasteczka 1001 przepisów z całego świata i na każdą okazję" Readers Digest


W zachodniej Austrii zwykle wszystkie potrawy wigilijne podaje się na zimno. Szczególne zwyczaje kultywuje się w Tyrolu. W każdy czwartek adwentu, grupa ludzi odwiedza kolejno wszystkie domy, składając życzenia na nadchodzący rok. W Wigilię z kolei mieszkańcy zbierają się na rynku i śpiewają kolędy. To właśnie w Austrii, w Oberndorf, małej wiosce koło Salzburga, w grudniu 1818 roku powstała jedna z najpiękniejszych kolęd świata - "Cicha noc, święta noc" (Stille Nacht, Heilige Nacht). Słowa napisał ksiądz Joseph Mohr, a muzykę - organista Franz Xavier Gruber. 

Szczególna atmosfera panuje przed Świętami w Wiedniu. Wiele ulic, zwłaszcza na starówce (Graben, Kolhmarkt, Kärntner i inne), jest wówczas przepięknie podświetlonych, ale najważniejsze są tradycyjne jarmarki. Organizuje się ich wiele w stolicy Austrii, a tradycja ta liczy sobie ponad 700 lat. Najlepiej przyjść tu po zapadnięciu zmroku, kiedy ratusz, stragany i okoliczne drzewa toną w tysiącach światełek. W centralnym miejscu ustawiono wielkie Drzewo Serc, pod którym spotykają się młode pary. Wszystkich - i młodych, i starszych - przyciąga niecodzienna "Poczta w Chmurach", z której można wysłać nie tylko pozdrowienia do znajomych, ale i listy do Świętego Mikołaja czy raczej jego austriackiego odpowiednika, jakim jest Christkindl (dosłownie Dzieciątko Jezus, które obarcza się w tym kraju "odpowiedzialnością" za prezenty). Oczywiście na kopertach i pocztówkach wypada nakleić specjalny znaczek, jaki co roku z okazji Bożego Narodzenia wydaje Poczta Austriacka. Możliwy jest też inny, bardziej nowoczesny sposób na przesłanie życzeń - w tym celu trzeba skorzystać z bezpłatnych stanowisk, gdzie robimy sobie zdjęcie, które po wkomponowaniu w okolicznościowy widoczek (np. rozświetlonego ratusza) wysyłamy e-mailem. -źródło:  www.money.pl


To tylko część potraw i tradycji wigilijnych Austrii, warto także dodać, iż pomimo faktu, że stół cesarski był zawsze suto zastawiony i niczego na nim nie brakowało także w powszechne dni często goście odchodzili od niego głodni. Panował bowiem zwyczaj, że nikt nie mógł rozpocząć jedzenia wcześniej od cesarza i nie mógł go kontynuować po zakończeniu posiłku przez FJI.  Cesarz zaś należał do osób, które szybko jadły....


Tym akcentem zakończę dzisiejszy post...


Życzę Wam Cudownej,  smacznej i zdrowej wieczerzy wigilijnej.

Cytat

Moim zadaniem jest obronić moje narody przed ich politykami.


 Franciszek Józef I

"Oskarżam arcyksięcia Rudolfa" J.S. Łąka

Popełnił samobójstwo czy został zabity? Zginął z miłości czy z przyczyn politycznych? To przewodnie pytanie powyższej książki. Pytania te intrygują historyków od 30.01.1889 roku, dnia nagłej śmierci w Mayerlingu 31 - letniego następcy tronu Austro-Węgier, arcyksięcia Rudolfa i jego kochanki Mary Vetsery.

W 1941 roku zmarł w Adampolu 83-letni Austriak, przebywający w Turcji kilkadziesiąt lat, pod przybranym nazwiskiem Heinrich Albertall. Nikt nie wiedział, kim był i jaką naprawdę tajemnicę nosił na szyi. Tylko najbliżej go znający podejrzewali, że był synem Franciszka Józefa I. Uciekać miał ze swojego kraju z powodu zabicia w pojedynku przyjaciela samego cesarza.

Co naprawdę zdarzyło się w Mayerlingu? Kim był tajemniczy H. Albertall?

Książka napisana w bardzo ciekawy sposób, przedstawia wiele prawdopodobnych hipotez śmierci Rudolfa. Autor mówi o kłótni kochanków zakończonej śmiercią obojga, śmierci Mary Vetsery w wyniku usunięcia ciąży i pociągającej za sobą Rudolfa jako nie mogącego się z tym pogodzić, romantycznym samobójstwie - żądanie Franciszka Józefa dot. zakończenia romansu miało być dla tych dwojga niemożliwe i woleli śmierć...poprzez upozorowanie, mistyfikację własnej śmierci aby móc spokojnie żyć z dala od dworskich, sztywnych etykiet w ... Adampolu, tureckiej wiosce aż po morderstwo zlecone przez samego Franciszka Józefa I.

"Arcyksiążę Rudolf nie był postacią świetlaną i kryształową - hulaka, narkoman-morfinista, birbant i szaławił, znany uwodziciel kobiet oraz bohater wielu skandali i plotek. Obraz niezbyt ciekawy. Zawiódł zaufanie swego potężnego ojca nie idąc w jego ślady - drogą władzy. Lekkoduch i lekkomyślny marzyciel, który wspierał - przynajmniej werbalnie - ruchy niepodległościowe Węgrów, spotykał się z socjalistami i stanowił zagrożenie dla całości Imperium (...)"

Faktem jest, ze wszyscy po śmierci arcyksięcia Rudolfa na polecenie cesarza "nabrali wody w usta", nikt nie miał prawa o tym mówić, wszystko zostało "zakneblowane".

Arcyksiążę Rudolf został oficjalnie uznany za "psychicznie niestabilnego", by jako samobójca mógł być pochowany z wszelkimi honorami.

Jedną z osób, która miała nosić tajemnicę śmierci Rudolfa była cesarzowa Austrii, Zyta Maria Parmeńska. W 1989 roku, w sto lat po tragedii w Mayerling, udzieliła wywiadu, w którym wyjawiła, że arcyksiążę i jego kochanka zostali zamordowani w ramach spisku mającego na celu uciszyć Rudolfa, po tym jak odmówił udziału w zorganizowanej przez francuski rząd, próbie obalenia swego konserwatywnego i popierającego Niemcy ojca. Gdyby plan ów się powiódł, arcyksiążę objął by tron jako cesarz liberalny i profrancuski.

Niewątpliwie Rudolf był po prostu niewygodny....

Zapraszam do lektury, naprawdę wciąga i nie pozwala odłożyć się na półkę:)

Drzewo genealogiczne FJ i wpływ przodków na Jego losy

Habsburgowie: dzieje ich rodziny to bardzo istotny fragment dziejów Europy. ... Dzieje domu habsburskiego, a od drugiej połowy XVIII w. habsbursko-lotaryńskiego, traktować należy jako interesujący przegląd rozwoju techniki władzy oraz metod dyplomatycznych, od średniowiecza po czasy najnowsze. Kumulowało się w tym rodzie głębokie doświadczenie. Ono to czyniło z Habsburgów niemalże uniwersalistycznych monarchów, nie związanych z jedną narodowością, zdolnych do panowania nad różnojęzycznymi, wielonarodowymi terytoriami. Owa technika władzy, owe charakterystyczne metody działania spowodowały, że niejednokrotnie monarchowie (...) stawiali czoła bardzo skomplikowanym problemom. Fundatorem ich znaczenia i potęgi stał się z czasem Rudolf z Habsburga, obrany na tron niemiecki w 1243r. Habsburgowie, którzy nastąpili bezpośrednio po Rudolfie stopniowo umacniali swoją władzę w Austrii.

Rudolf IV panujący w drugiej połowie XIV w. wsławił się m.in. rozporządzeniem, które mocno wzmocniło spoistość rodziny. Zdecydował on bowiem, że polityką rodziny jako całości kieruje zawsze najstarszy z męskich potomków, on też stanowił o wszelkich mariażach; takim właśnie seniorem domu habsburskiego stać się miał cesarz Franciszek Józef.

Na arenie międzynarodowej nastąpił potem pozorny spadek znaczenia i potęgi Habsburgów, a nawet pojawiły się podziały ich dziedzin pomiędzy poszczególne linie tego rodu. Był to jednak okres, w którym dynastia nadal się umacniała.


źródło, zdjęcie: www.pl.wikipedia.org

(...) Z czasem w polityce zapanowało przekonanie, że cel uświęca środki, Król Filip II inkwizycję i terror uważał za zło, ale zło konieczne; w interesie dynastii zdolny był nawet do uwięzienia a następnie zamordowania swojego chorego psychicznie syna Don Carlosa. Złagodzone echo takiej postawy odnajdziemy też później w stosunku cesarz Franciszek Józef I do swojego drugiego następcy tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.

(...) Z kolei Józef II zrywał wyraźnie z tradycyjnymi odrębnościami krajów swej korony i zmierzał do przebudowy całego aparatu państwowego, w duchu racjonalistycznie pojmowanego centralizmu. To on stworzył ów ideał państwa scentralizowanego, zgermanizowanego, zlaicyzowanego. On też, jeszcze jako współregent swojej matki, był bezwzględnym zwolennikiem udziału Austrii w rozbiorze Polski 1772r. (...) Politycznie ocenić to należy jako błąd, który pociągnąć miał za sobą dalekosiężne skutki polityczne. Udział w rozbiorze niewiele wzmocnił Austrię, powiązał ją natomiast z dwoma w gruncie rzeczy nieprzyjaznymi jej potęgami. (...) Gorzkie owoce tego związku politycznego przypadły dopiero Franciszkowi Józefowi.

Wreszcie nastąpił czas przejęcia rządów przez młodego Franciszka Józefa. Obowiązujące normy prawne Austrii uznawały jednak pełnoletność mężczyzny dopiero, gdy ukończył 24 rok życia. Należało więc zaradzić temu. Na dzień przed swą abdykacją, cesarz podpisał dekret, zredagowany przez ministra Schwarzenberga:

"My Ferdynand Pierwszy z Bożej łaski cesarz Austrii etc., oświadczamy niniejszym i ogłaszamy, iż przyszliśmy na podstawie rozlicznych dowodów do przekonania, iż Nasz ukochany bratanek najdostojniejszy arcyksiąże Franciszek Józef doszedł do najzupełniejszej dojrzałości umysłu, do tego stopnia, że My, w wykonaniu Naszego prawa przysługującego Nam wedle naszych domowych i państwowych ustaw jako suwerenowi i jako głowie rodziny, czujemy się spowodowani tegoż arcyksięcia uznać niniejszym za pełnoletniego"

(...) Dnia 02.12.1848r Franciszek Józef I w wieku 18 lat przejął rządy rozległej monarchii...

źródło, tekst: Fragment z książki "Franciszek Józef I" St. Grodzki wyd. Ossolineum.

Słowo wstępu

Witam serdecznie wszystkich odwiedzających mojego bloga. Powyższy blog poświęcony będzie w całości dziejom cesarza Austrii Franciszka Józefa I. Przedstawię w nim życie, obyczaje, kuchnie i miejsca, które są związane z Jego podróżami wynikającymi z pełnionej funkcji. Cesarz to nie tylko Austria i Wiedeń, to także inne zakątki świata, które mam nadzieje odwiedzę i przedstawię Wam z innej, może ciekawszej strony jak dotychczas znane. Na blogu pojawią się również recenzje ciekawszych książek z tej dziedziny. Mam nadzieje, że fascynująca mnie tematyka zainteresuje również Was i razem dotrzemy do "nieznanej" historii.

Zapraszam do lektury.